Стихи абая кунанбаева на казахском языке

Ғылым таппай мақтанба, 
Орын таппай баптанба, 
Құмарланып шаттанба, 
Ойнап босқа күлуге. 
Бес нәрседен қашық бол, 
Бес нәрсеге асық

***

Әсемпаз болма әрнеге,
Өнерпаз болсаң, арқалан. 
Сен де - бір кірпіш, дүниеге 
Кетігін тап та, бар қалан! 
Қайрат пен ақыл

***

Құлақтан кіріп, бойды алар 
Жақсы ән мен тәтті күй. 
Көңілге түрлі ой салар, 
Әнді сүйсең, менше сүй. 
Дүние ойдан шығады, 
Өзімді өзім ұмытып, 
Көңілім әнді

***

Өлсе өлер табиғат, адам өлмес, 
Ол бірақ қайтып келіп, ойнап-күлмес. 
“Мені” мен “менікінің” айрылғанын 
“Өлді” деп ат қойыпты өңкей білмес. 
Көп адам дүниеге бой алдырған, 
Бой алдырып, аяғын

***

Ақ киімді, денелі, ақ сақалды, 
Соқыр, мылқау, танымас тірі жанды. 
Үсті-басы ақ қырау, түсі суық, 
Басқан жері сықырлап, келіп қалды. 
Дем алысы - үскірік, аяз бен қар, 
Кәрі құдаң - қыс

***

Алыстан сермеп, 
Жүректен тербеп, 
Шымырлап бойға жайылған; 
Қиуадан шауып, 
Қисынын тауып, 
Тағына жетіп қайырған- 
Толғауы тоқсан қызыл тіл, 
Сөйлеймін десең

***

Сұр бұлт түсі суық қаптайды аспан, 
Күз болып, дымқыл тұман жерді басқан. 
Білмеймін тойғаны ма, тоңғаны ма, 
Жылқы ойнап, бие қашқан, тай жарысқан. 
Жасыл шөп, бәйшешек жоқ

***

Өлең - сөздің патшасы, сөз сарасы, 
Қиыннан қиыстырар ер данасы. 
Тілге жеңіл, жүрекке жылы тиіп, 
Теп-тегіс жұмыр келсін айналасы. 
Бөтен сөзбен былғанса сөз арасы, 
Ол - ақынның білімсіз

***

Заман ақыр жастары, 
Қосылмас ешбір бастары. 
Біріне бірі қастыққа 
Қойнына тыққан тастары. 
Саудасы – ар мен иманы, 
Қайрат жоқ бойын тыйғалы. 
Еңбекпен етті

***

Көзімнің қарасы 
Көңілімнің санасы 
Бітпейді іштегі 
Ғашықтық жарасы 
Қазақтың данасы 
Жасы үлкен...

***

Жазғытұры

Жазғытұры қалмайды қыстың сызы,
Масатыдай құлпырар жердің жүзі.
Жан-жануар, адамзат анталаса,
Ата-анадай елжірер күннің көзі.
Жаздың көркі енеді жыл құсымен,
Жайраңдасып жас күлер құрбысымен.
Көрден жаңа тұрғандай кемпір мен шал,
Жалбаңдасар өзінің түрғысымен.
Қырдағы ел ойдағы елмен араласып,
Күлімдесіп, көрісіп, қүшақтасып.
Шаруа қуған жастардың мойыны босап,
Сыбырласып, сырласып, мауқын басып.
Туйе боздап, кой қоздап - қора да шу,
Көбелекпен, құспенен сай да ду-ду.
Гүл мен ағаш майысып қарағанда,
Сыбдыр қағып, бұраңдап ағады су.
Көл жағалай мамырлап қу менен қаз,
Жүмыртқа іздеп, жүгіріп балалар мәз.
Ұшқыр атпен зырлатып тастағанда,
Жарқ-жүрқ етіп ілінер көк дауыл баз.
Құс қатарлап байлаған қанжығаға
Қыз бұраңдап жабысып, қылады наз.
Жазға жақсы киінер қыз-келіншек,
Жер жүзіне өң берер гүл-бәйшешек.
Қырда торғай сайраса, сайда - бұлбұл,
Тастағы үнін косар байғыз, көкек.
Жаңа пұлмен жамырап саудагерлер,
Диханшылар жер жыртып, егін егер.
Шаруаның бір малы екеу болып,
Жаңа төлмен көбейіп, дәулет өнер.
Безендіріп жер жүзін тәңірім шебер,
Мейірбандық дүниеге нұрын төгер.
Анамыздай жер иіп емізгенде,
Бейне әкеңдей үстіңе аспан төнер.
Жаз жіберіп, жан берген қара жерге
Рахметіне алланың көңіл сенер.
Мал семірер, ақ пенен ас көбейер,
Адамзаттың көңілі өсіп көтерілер.
Қара тастан басқаның бәрі жадырап,
Бір сараңнан басқаның пейілі енер.
Тамашалап қарасаң тәңірі ісіне,
Бойың балқып, ериді іште жігер.
Кемпір-шал шуақ Іздеп, бала шулар,
Мал мазатсып, қуанып, аунап-қунар.
Жыршы құстар әуеде өлең айтып,
Қиқу салар көлдегі қаз бен қулар.
Күн жоқта кісімсінер жұлдыз бен ай,
Ол қайтсін қара түнде жарқылдамай,
Таң атқан соң шығарын күннің біліп,
Өңі қашып, бола алмас бұрынғыдай.
Күн - күйеу, жер - қалыңдық сағынышты,
Құмары екеуінің сондай күшті.
Түн қырындап жүргенде көп қожаңдап,
Күйеу келді, ай, жүлдыз к... қысты.
Ай, жұлдызға жылы жел хабар беріп,
Жан-жануар қуанар тойға елеріп.
Азалы ақ көрпесін сілке тастап,
Жер күлімдер, өзіне шырай беріп.
Күн - күйеуін жер көксеп ала қыстай,
Біреуіне біреуі қосылыспай,
Көңілі күн лебіне тойғаннан соң
Жер толықсып, түрленер тоты құстай.
Адам тіктеп көре алмас күннің көзін,
Сүйіп, жылып тұрады жан лебізін.
Қызыл арай сары алтын шатырына,
Күннің кешке кіргенін көрді көзім.