Сақ патшайымы — тұмардың
(ж.ж.с.д. 570 — 520) есімі ежелгі жаз-
«томирис» деп көрсетілген.
тұмар — массагеттердің патшайымы, скиф
халқының көсемі — ишпақайдың ұрпағы,
скифтердің патшасы — мадийдің шөбересі,
массагеттердің патшасы — сыпырдың
қызы. патшайымның анасы томиристің сәби
шағында қайтыс болады. кішкентай қызды
әкесі тәрбиелейді.
томирис кезінен әскери іс-қимыл
мен қару-жарақ пайдаланылатын ортада
өскен. әкесімен бірге жаулардан бірнеше
рет қашып құтылған. ал бес жасынан бастап асау атқа мініп жүрген. алты жасында қол
ақинақ — қысқа семсер ұстап, соғыс өнеріне жаттыға бастаған.
парсылардың кир патшасын жеңген соң томиристің аты тарихта қалған. кир патша
шығыстағы массагеттерді жаулап алуды көздеген.
алдымен, кир көшпенділер еліне елші аттандырады. олардың патшайымы — тумар
өзіне тұрмысқа шығуын сұрайды. осылайша кир массагеттермен соғысуға сылтау іздейді
кир патшаның (ж.ж.с.д. 558—530) ұсынысын қ. осыны сылтау еткен кир жау
герлерін шығысқа қарай аттандырады. аракс дариясына жетіп, үстінен қалқыма көпірлер
құруға, кемелердің кермесінде мұнара қамалдар тұрғызуға әмір етеді. переведите ​

Перевод.

Имя упоминается в древних надписях как "Томирис" (570 – 520 гг. до н.э). Тумар – царица массагетов, потомок предводителя скифского народа Ишпакая, правнучка царя скифов - Мадия, дочь царя массагетов - Сыпыра. Мать царицы скончалась еще в младенчестве Томирис. Маленькую девочку воспитывал отец. Томирис с детства росла в среде, где использовали оружие и происходила военные действия. Вместе с отцом они бегством от врагов несколько раз.  А с пяти лет Томирис ездила верхом на норовистом коне. А с шести лет взяла в руки короткий меч  - акинак, тренировалась военному делу. После победы над Киром - царем персов имя Томирис осталось в истории.

Царь Кир стремился завоевать массагетов на Востоке. Сначала Кир направляет посланника в страну кочевников. Он просит их царицу Тумар выйти за него замуж. Таким образом, Кир ищет предлог для начала войны с массагетами. Томирис не принимает предложение царя Кира (558—530 д.н.э.). под этим предлогом Кир направляет своих воинов к востоку. Добравшись до реки Аракс, он повелевает посторить понтоны (плавучие мосты) и башенные укрепления на кораблях.