ПРОЧИТАЙТЕ ТЕКСТ . ПЕРЕВЕДИТЕ И СОСТАВЬТЕ ТРИ ВОПРОСА К ТЕКСТУ
(переводить не обязательно)
Шыңғыс Айтматов (қыр. Чыңгыз Төрөкулович Айтматов, орыс. Чингиз Торекулович Айтматов; 1928 ж. желтоқсанның 12 Шекер, Қыр¬ғыз АКСР — 2008 ж. маусымның 10, Нүрнберг, Алмания) — ойшыл гуманист, данагөй, қазақ-қыр¬ғызға ортақ халық жазушысы, Социа¬листік Еңбек Ері, КСРО мемлекеттік сыйлығының үш мәрте иегері және Лениндік сыйлықтың лауреаты.
Шыңғыс Айтматовтың бүкіл шығармашы¬лы¬ғы мен өмірі бастан-аяқ қазақ хал¬қымен тығыз байланысты болды. Сонау «Жәми¬ла¬дан» бастап, әлемге та¬ны¬мал «Қош бол, Гүлсары», «Ақ кеме», «Ғасыр¬дан да ұзақ күн», «Жанпида» сияқты бар¬лық шығар¬маларындағы көркем образдарының рухы мен мінезі қыр¬ғыздан гөрі қазаққа өте-мөте жақын еді.
Жазушының өзі де қазақ ауылымен іргелес, қоныстас жерде туып-өскен. Әкесі Төреқұлды Тұрар Рыс¬құлов қо¬лы¬нан жетектеп жүріп, Ташкент¬ке оқуға түсірген. Кейін қырғыздың көр¬некті қоғам қайраткері болған, 1938 жы¬лы «халық жауы» ретінде атылып кет¬кен Төреқұл Айтматов Т. Рысқұлов¬тың тіке¬лей тәрбиесін көрген шәкірті болған. Мұхтар Әуезовті өмір бойы пір тұтып өткен жазушы жазып жатқан жаңа шығармасын Жуалы топырағынан баста¬мақ болған еді. Қазақстандағы БТА банк¬тің құр¬метті президенті болып та¬ғайындалған. Жазу¬шының кандида¬турасын жақында түр¬кітілді елдердің мәдениет министр¬лерінің кеңесі (TÜRKSOY) түрік әлемі¬нің атынан Нобель сыйлығына ұсынған-ды. және Ш. Айтматов түркі әлемінің дамуына қосқан ерекше үлесі үшін TÜRKSOY тағайындаған халықаралық көрнекті сыйлықтың тұңғыш лауреаты атанған.
2008 жыл Қырғызстанда Айтматов жылы болып жарияланғаны белгілі. Осы жылдың желтоқсан айының 12-де 80 жасқа толатын жазушының мерей¬тойы халықтық мереке ретінде тойлан¬бақ еді. Жоғарыда айтқан TÜRKSOY сыйлығы осы 80 жылдық мерейтойына орай тапсырылмақ еді. Тағдыр оны ке¬мең¬гер жазушыға тірі көруді жазбапты.
Сұрақ:
1. Ч. Айтматов кім?
2. Ол не істеді?
3. Оның басқа жазушылардан айырмашылығы неде?
Перевод текста:
Чингиз Айтматов (кирг.: Чингиз Торекулович Айтматов, русский: Чингиз Торекулович Айтматов; 12 декабря 1928 г. Шекер, Киргизская ССР, 10 июня 2008 г., Нюрнберг, Германия) - мыслитель-гуманист, мудрец, казахско-киргизский народный писатель, Герой Социалистического Труда, Трехкратный лауреат Государственной премии СССР и Ленинской премии. Все творчество и жизнь Чингиза Айтматова с самого начала были тесно связаны с казахским народом. От «Жамиглага» до всемирно известных произведений «Прощай, Гульсары», «Белый корабль», «День длиннее века», «Жанпида» - по духу и характеру его образы были гораздо ближе к казахам, чем к казахам. Кыргызский. Писатель родился и вырос в селении, прилегающем к казахскому селу. Его отца Торекула отправил учиться в Ташкент Турар Рыскулов. Т. Торекул Айтматов, ставший впоследствии известным кыргызским общественным деятелем и расстрелянный в 1938 году как «враг народа». Он был учеником Рыскулова. Писатель, всегда восхищавшийся Мухтаром Ауэзовым, хотел начать новую работу в Жуалах. Назначен Почетным президентом БТА Банка в Казахстане. Совет министров культуры тюркоязычных стран (ТЮРКСОЙ) недавно назначил писателя.Совет министров культуры (ТЮРКСОЙ) номинировал его на Нобелевскую премию от имени турецкого мира. и Ш. Айтматов стал первым лауреатом выдающейся международной премии ТЮРКСОЙ за выдающийся вклад в развитие тюркского мира. Как известно, 2008 год объявлен в Кыргызстане Годом Айтматова. 80-летие писателя будет отмечаться как национальный праздник 12 декабря этого года. Вышеупомянутая награда ТЮРКСОЙ будет вручена по случаю 80-летия. Судьба не позволила мудрому писателю увидеть его живым.