нужен перевод. Без переводчика азақ халқы жылқыны “киелі жануар” деп есептейді.
уліктің бірі
жағдайын атбerin
Аман халы ылыы киелі жануар
пейді. Жылкы - кисе, киім, мінсе,
месе, тамашсе сусын болатын киелі
ресеан,
жүйрік
малкының жасы мен денсаулық
айын атбегілер тісіне қарап ажы-
атады. Ата-бабаларымыздан қалған
аксы аттың тісін қарамас болар...»
акыл соған байланысты туындаған
болар.
Назақ халқы жылқыны, ең алдымен, «ел
аған ердің жан серігі» деп дәріптеген.
Біздің аңыз-ертегілерімізде, батырлық
ырларымызда иесі қысылғанда ақылды,
кушті тұлпарлар көмекке бірінші болып
келетіні туралы көп айтылады. Мысалы,
Кобыландының Тайбурылы, Алпамыстың
Байшұбары, Ер Төстіктің Шалқұйрығы,
Камбардың Қарақасқасы иелерімен бір-
ге жыр-аңызға айналып, ел құрметіне
беленген.
Басқа жануарларға қарағанда жылқы
айналасын түрлі түсті реңкте көреді. Бірақ
Қызыл мен көк түсті ажырата алмайды. Тағы
бір қызығы, - жылқының көру аумағы 360
градус. Яғни, жылқы бір бағытқа қарап
тұрғанда тек алдын ғана емес, арт жағын да
толық көре алады. Сондай-ақ жылқының
көзі түн ішінде де өте жақсы көреді.
Қазақ халқында жылқының қатысуымен
болатын түрлі жарыстар мен ойындар бар.
Жылқының жүйріктігін сынайтын тай жарыс,
құнан бәйге, бәйге, аламан бәйге сияқты
сайыс түрлері халқымызбен бірге жасасып
келеді. Ал Көкпар, аударыспақ, ат үстіндегі
тартыс, жамбы ату, қыз қуу, теңге ілу сияқты
ойындар жылқының да, оған мінген жігіттің
де мықтылығын анықтаған.

Пакет11    3   19.02.2020 13:12    4