Мәтінді мұқият оқып шығыңыз. 2. Төңкерілген карточкалардың («-», « +» таңбасы қойылған) бірін таңдап, «даттаушы» («-» таңбасы) не «жақтаушы» (« +» таңбасы) рөліне ие болыңыз.

3. Берілген тұжырым бойынша рөліңізге сай сөйлеңіз. Пікір білдіруде мәтін ақпаратын пайдалынып, аргуметтермен дәлелдеуге тырысыңыз. Ойыңызды тыңдаушыға жеткізу үшін дауыс ырғағын, интонацияны тиімді қолдануға тырысыңыз.

Тұжырым:

Жақтаушы үшін: «Тіл жойылса, ұлт та өзінің өмір сүруін тоқтатады».

Даттаушы үшін: «Халық туған ана тілінсіз де, өзге тілді меңгеріп өмір сүре алады».

[10]

1-мәтін

Күллі әлемдегі ең қарапайым, бірақ ұлы әрі ғажайып құбылыс – а ң сөйлеу құралы, оның тілі. Алла дарытқан қабілет адамзатқа біткеннен күні бүгінге дейін адамзат айнасына, өмірдің ұлы қаруына айналды. Оның астарында әрбір халықтың тарихының ізі, ғасырлар бойы қалыптасқан ұлтық даналық қайнары, рухы, мұрасы мен өнегесінің қыры мен сыры жатыр. Демек, адамның, тіпті, тұтас халықтың сыр – сипатын, рухани әлемін тілі айқындайды. Соның өзінде бұл құбылыстың негізгі маңыздылығы адам мен адамды байланыстыруында, жүрекке жылы, көңілге жағымды және ғибрат мәнді сөз арқылы сезіммен үйлестіріп, араларындағы адал құрметтің артуына әсер етуінде. Яғни, байқап қарасақ, адамның бойына сіңірілген қабілеттер әрқашанда адамға жақсылық жасау, тек ғибратты әсер ету мақсатында жұмсалу қажет. Сонымен тілді адамзат өмірінің іргетасы десек те, әбестік болмас. Сол үшін де: «Тілдің қастерлігі – біздің ғұмырымыздың, келешек тағдырымыздың жарқын мысалы», - деген әрбір көзі ашық азаматтың көкейінде болуға тиіс. Әр ұлт өзіндік тілімен, халқымен үндес мәдениетімен, туған тарихымен, төл әдебиетімен және тағы басқа саф алтындай құндылықтарымен ерекше. Осыларды біріктіріп, біртұтас етіп бүгінгі таңға дейін сақтап келген ұлы құбылыс – ана тілі. Егер, Қазақстан "Мәңгілік Ел" деген мұратына қол жеткізгісі келсе, өз тілін, салтын өмір бойы сақтауы керек. Себебі, тіл жай сөз емес, өмірдің талай сынынан өткен, өскелең талаптарға сәйкес өрістей түскен толыққанды ақиқат десек, жаңыла қоймаспықәтінді мұқият оқып шығыңыз.

2. Төңкерілген карточкалардың («-», « +» таңбасы қойылған) бірін таңдап, «даттаушы» («-» таңбасы) не «жақтаушы» (« +» таңбасы) рөліне ие болыңыз.

3. Берілген тұжырым бойынша рөліңізге сай сөйлеңіз. Пікір білдіруде мәтін ақпаратын пайдалынып, аргуметтермен дәлелдеуге тырысыңыз. Ойыңызды тыңдаушыға жеткізу үшін дауыс ырғағын, интонацияны тиімді қолдануға тырысыңыз.

Тұжырым:

Жақтаушы үшін: «Тіл жойылса, ұлт та өзінің өмір сүруін тоқтатады».

Даттаушы үшін: «Халық туған ана тілінсіз де, өзге тілді меңгеріп өмір сүре алады».

[10]

1-мәтін

Күллі әлемдегі ең қарапайым, бірақ ұлы әрі ғажайып құбылыс – а ң сөйлеу құралы, оның тілі. Алла дарытқан қабілет адамзатқа біткеннен күні бүгінге дейін адамзат айнасына, өмірдің ұлы қаруына айналды. Оның астарында әрбір халықтың тарихының ізі, ғасырлар бойы қалыптасқан ұлтық даналық қайнары, рухы, мұрасы мен өнегесінің қыры мен сыры жатыр. Демек, адамның, тіпті, тұтас халықтың сыр – сипатын, рухани әлемін тілі айқындайды. Соның өзінде бұл құбылыстың негізгі маңыздылығы адам мен адамды байланыстыруында, жүрекке жылы, көңілге жағымды және ғибрат мәнді сөз арқылы сезіммен үйлестіріп, араларындағы адал құрметтің артуына әсер етуінде. Яғни, байқап қарасақ, адамның бойына сіңірілген қабілеттер әрқашанда адамға жақсылық жасау, тек ғибратты әсер ету мақсатында жұмсалу қажет. Сонымен тілді адамзат өмірінің іргетасы десек те, әбестік болмас. Сол үшін де: «Тілдің қастерлігі – біздің ғұмырымыздың, келешек тағдырымыздың жарқын мысалы», - деген әрбір көзі ашық азаматтың көкейінде болуға тиіс. Әр ұлт өзіндік тілімен, халқымен үндес мәдениетімен, туған тарихымен, төл әдебиетімен және тағы басқа саф алтындай құндылықтарымен ерекше. Осыларды біріктіріп, біртұтас етіп бүгінгі таңға дейін сақтап келген ұлы құбылыс – ана тілі. Егер, Қазақстан "Мәңгілік Ел" деген мұратына қол жеткізгісі келсе, өз тілін, салтын өмір бойы сақтауы керек. Себебі, тіл жай сөз емес, өмірдің талай сынынан өткен, өскелең талаптарға сәйкес өрістей түскен толыққанды ақиқат десек, жаңыла қоймаспыз ДО 7 МИ ПО АСТАНЕ 7ОЙ. КЛАСС

margo1084    1   22.12.2020 15:57    1