Болыс, біреу тауып жаз. Мағынасына қарай тарихи сөздер мен архаизмдерге ажыра-
8-тапсырма. Абайдың сегізінші қарасөзін оқы. Ондағы көнерген сөздері
Осы ақылды кім үйренеді, насихатты кім тыңдайды? Біреу –
би. Олардың ақыл үйренейін, насихат тыңдайың
деген ойы болса, ол орынға сайланып та жүрмес еді. Олар өз-
дері де үздік кісіміз, өздеріміз біреуге үлгі беріп, ақыл айтар-
лықпыз деп сайланды. Өздері түзеліп жеткен, енді елді түзер-
лігі-ақ қалған. Ол не қылып тыңдасын және тыңдайын десе де,
немесе халқымызды бүлдіріп аламыз ба, яки өзіміз шығынданып,
қолы тие ме? Басында өзіндік жұмысы бар: ұлығымызға жазал
болып қаламыз ба, елдегі бұзақыларымызды бүлдіріп аламыз ба
деген ебіне қарай
шығынымызды толтыра алмай қаламыз ба?
біреуді жетілтейін деп, біреуді құтылтайын деген бейнетінің бәрі
басында, қолы тимейді.
Байлар, олар өздері де бір күн болса да, дәулет қонып, дүние-
нің жарымы басында тұр. Өзiнде жоқты малыменен сатып алады
Көңілдері көкте, көздері аспанда, адалдық, адамдық, ақыл, ғылым
білім - еш нәрсе малдан қымбат демейді. Мал болса, Құдай тағала
ны да паралап алса болады дейді. Оның діні, Құдайы, халқы, жүр
ты, білімі, ұяты, ары, жақыны – бәрі мал. Сөзді қайтіп ұқсын, ұғ
йын десе де, қолы тие ме? Ол малды суармақ, тойғызбақ; саудасы
жиғызбақ, күзеттірмек, бақтырмақ, ұры-бөрі, қыс, суық-сұғанан
солардан сақтанбақ, солардан сақтарлық кісі таппақ. Оның бә
жайғастырып, аяғын алып келіп мақтанға орналастырғанша
шан? Қолы тимейді. Енді ұры-залым, сұм-сұрқия өздері де тын
майды.​

elenatolmachev    1   28.12.2020 15:05    0