Білу 1
1. Абай «Ғылым таппай мақтанба» өлеңінде қандай өсиет
айтады?
2. Ақын қандай нәрседен қашық, қандай нәрсеге асық бо-
луға шақырады?
3. Неден жиреніп, неден ғибрат алу керек?
4. Ғалым болу үшін не істеу кере
к? Ғылымның құндылығы
неде?
5. Өлең қандай тақырыпқа жазылған? Абай жастарды қан
дай болуға шақырады? Өлеңде қандай адамдарға мінез
деме берілген?​

ответ

Абай атамыздың «Ғылым таппай мақтанба» өлеңі бойынша берілген сұрақтарға жауап жазу.

Ұлы дана Абай атамыз «Ғылым таппай мақтанба» атты өлеңінде «бес нәрсеге асық бол» деп, талапты, еңбекті, терең ойды, қанағат пен рақымды асыл істер қатарына жатқызып, сонымен қатар «бес нәрседен қашық бол» деп, жаман істерге: өсек, өтірік, мақтаншақ, еріншек, бекер мал шашпақ секілді қасиеттерді жатқызған.

Әрине, адам болу үшін айтылған асыл қасиеттердің маңызы зор. Жоғарыда айтылған бес қасиеттің қайсысын алсаң да, барлығы адам бойында керекті қасиеттер деп есептеймін. Себебі адам талпынбаса, талаптанбаса, еңбек те етпейді, демек еріншек болады. Ал терең ойлау қабілеті болса да қажет. «Бар нәрсеге қанағат» деп шүкіршілік айтпасақ, тағы болмайды. Ал адам бойында рақым болмаса, мейірімділік те болмайды, демек, ізгілік пен махаббат та орын алмайды.

Бес жаман істен неғұрлым аулақ болып,бойымызды да, ойымызды да таза ұстаған жөн. Басқа адамдарды өсектеп, ғайбат әңгіме айту еш жақсылыққа жатпайды. Кеудені керіп бос мақтанып, одан қалса, еңбек етпей, еріншек болу, босқа мал шашу – аулақ болатын істер. Себебі, өмірде еңбекпенен мал тауып, нан алып жесең, одан тәтті әрі қымбат ас болмайды деп есептеймін.