Қазақтың киіз үйі, қара домбырасы және айтыс өнері әлем елдерінің ең ежелгі мұралары
ретінде "ЮНЕСКО" тізіміне енгені белгілі.
Табиғаттың үнін, тұлпардың дүбірін, адамның
сырын шанағынан төгілткен домбыра енді жыл
сайын ұлықталатын болды. Домбырадан
төгілген күмбір-күмбір күйлер кейде сылқ-сылы
күлген ару қыздың күлкісін елестетсе, кейде
Сылдыр-сылдыр бұлақ үнін құлағыңызға
әкеледі. Сол сәтте көлбең-көлбең сағым елес е
алдыңыздан өтеді.
Алтайдан Анадолыға дейінгі түркі
халықтарында домбыра аспабы кең таралған
білеміз. Қазақтың қара домбырасының тария
тым әріден басталатындығын айғақтайтын
деректер жетерлік. Домбыраны талай ғалым
зерттеп, тер төкті. Білгендерімен бөлісті.
Мысалы, Әбу Насыр әл-Фарабидың
еңбектерінде тамбур аспабы жайлы айтыла.
Өзбектердің дутары алғаш рет әл-Хусейниді
"Музыкалық канон" деген трактатында
кездеседі. ХІ ғасырда Махмұд Қашқари еже
түріктердің бірнеше аспаптарының түрін а
кеткен. Ол – қобыз, бубен, тамбурин, бара
қоңырау, сыбызғы, сигналдық барабан.
Хорезм маңынан табылған салбал тастағы
суретте бала қолына бір аспапты ұстап Оть
Оған әлемде ең ұқсасы – қазақтың домбы
Осы балбал тастың тарихы б.з.д. 5 мыңын
жылдан басталады. Қазақ дегеннің аты да