Қазақ тілі Т1» пәнінен 2-тоқсан бойынша жиынтық бағалау тапсырмалары 6-сынып 1-нұсқа
Қазақ тілі Т1» пәнінен 2-тоқсан бойынша жиынтық бағалау тапсырмалары
6-сынып 1-нұсқа
Білім алушы
Оқылым
Тапсырма
Мәтінді оқып, төменде берілген сұрақтарға жауап беріңіз. [10]
Тарихи ескерткіштер
Ақтөбе өңірі, Хромтау ауданында Ойсылқара кесенесі бар. Этнографиялық-тарихи ескерткіш ретінде республикалық тізімге енген. Аспан астындағы құнды жәдігер. Бірақ мұны жергілікті халықтың бірі білсе, бірі білмейді. Ойсылқара - өркешті жануар пірі екенін Құмсай ауылының оқушылары тек кітаптан оқыған еді. Енді жазғы демалыстарын тарихи орында өткізіп, оның қорымын көзбен көрді. Аңыз астарында ақиқат бар. Есет осы уақытқа дейін Ойсылқараны қиялдан туған кейіпкер деп ойлаған. Енді оның өзі туған өлкеге табаны тиген адам екенін білді. Танымын кеңейтіп, тарихи әңгімелерді таңдана тыңдады.
Есет Жақыбай, оқушы:
– Көне дәуірдегі жазуларды оқығым келіп, ынтам туды және аз уақыттың ішінде тарихшы не археолог болам деген де ойлар туды. Былайша айтқанда, тарихи жерге келуімнің арқасында тарихқа деген қызығушылығым оянды. VI ғасырда бұл жерге Ойсылқараның түйесі шөгіп, кейін тасқа айналған. Қорымы да осы жерде. Аңызға арқау болған тас обаларды археолог Серік Әжіғали бастаған топ зерттеп, тіркеуге алды. Хромтау өңірінде бұдан өзге оннан аса ашық ескерткіш аспан астында тұр.
Мөлдір Нұржанова, лагерь жетекшісі:
– Мектеп бағдарламасы аясында ғана тоқтап қалмай, өзіміздің туған жерімізді әрі қарай зерттеп, тарихи жерлерге келу әлі де жоспарда бар. Хромтау жерінде этнографиялық-тарихи ескерткіштер кезең-кезеңімен зерттеліп жатыр. Қола дәуіріндегі қорымдар мен перм, карбон дәуірлеріндегі жер қыртыстары сақталған «Айдарлы аша» да шетел тарихшыларының таңдайын қақтырған.
1. Мәтінде неше адамның пікірі бар? [1]
A) 1
B) 2
C) 3
D) 4
2. Мәтін мазмұнына қатысты мақал-мәтелді табыңыз. [1]
А) Өткендерін ескерген - өскендіктің белгісі.
Өткендерін жек көрген - өшкендіктің белгісі.
В) Толған ел — тарихын таспен жазады,
Тозған ел — тарихын жаспен жазады.
С) Тәуелсіздік – тарих тұлпарының қос тізгіні.
D) Бұл заманның ісін есті бітірмейді, епті бітіреді.
3. Берілген сөздердің синонимін мәтіннен тауып жазыңыз. [2]
аймақ
түйе
шындық
заман
4. Мәтіндегі негізгі және қосымша 3 ақпараттарды ажыратыңыз. [3]
Негізгі ақпарат
Қосымша ақпарат
1.
1.
2.
2.
3.
3.
5. Мәтінге қатысты ой-тұжырымыңызды жазыңыз. [3]
Жазылым
Төменде берілген екі тақырыптың бірін таңдап, жазба жұмысын орындаңыз.
Жазылым жұмысында тақырыптан ауытқымай, абзац түрлерін жүйелі құрастырып,
көркемдегіш құралдарды, көнерген сөз, эвфемизм, дисфемизм, табу сөздерді орынды
қолданып жазыңыз. [10]
1.Астана – мәдениет пен өнер ордасы екендігін дәлелдеп, келісу-келіспеу себептерін
жазыңыз.
2. Кез келген тарихи тұлға туралы эссе жазыңыз.
А) 1
B) 2
C) 3
D) 4
Ответ: C) 3
Пояснение: В мәтінде оқушы, Мөлдір Нұржанова және орта жоғары сынып оқушысы Есет Жақыбайның пікірлері келтірілген.
2. Мәтін мазмұнына қатысты мақал-мәтелді табыңыз. [1]
А) Өткендерін ескерген - өскендіктің белгісі.
Өткендерін жек көрген - өшкендіктің белгісі.
В) Толған ел — тарихын таспен жазады,
Тозған ел — тарихын жаспен жазады.
С) Тәуелсіздік – тарих тұлпарының қос тізгіні.
D) Бұл заманның ісін есті бітірмейді, епті бітіреді.
Ответ: С) Тәуелсіздік – тарих тұлпарының қос тізгіні.
Пояснение: Мақал-мәтелде өткендерін ескерген - өскендіктің белгісі деп жатқан мәтіндегі мәтелдермен қосымшағы жаттығу белгілерін анықтайды.
3. Берілген сөздердің синонимін мәтіннен тауып жазыңыз. [2]
аймақ
түйе
шындық
заман
Ответ:
аймақ - көлем
түйе - қор
шындық - тексеру
заман - уақыт
Пояснение: Синонимтер мәтіндегі берілген сөздерге айналдыруы керек.
4. Мәтіндегі негізгі және қосымша екі ақпараттарды ажыратыңыз. [3]
Негізгі ақпарат
1. Ойсылқара Күтпедерінің түйесі бар екені.
2. Серік Әжіғали археология және этнография бойынша көбірек зерттеп, қорымдарды тіркеу кезеңіне алды.
3. Ақтөбе өңірінде Ойсылқараның республикалық тізіміне қосылған.
Қосымша ақпарат
1. Оқушылар Кітапты оқыған.
2. Ойсылқараның демалыстары тарихи орында өткізілуі көрінді.
3. Хромтау өңірінде этнографиялық-тарихи ескерткіштерді зерттеуге алыс бар.
5. Мәтінге қатысты ой-тұжырымыңызды жазыңыз. [3]
Жазылым
Төменде берілген екі тақырыптың бірін таңдап, жазба жұмысын орындаңыз.
Жазылым жұмысында тақырыптан ауытқымай, абзац түрлерін жүйелі құрастырып,
көркемдегіш құралдарды, көнерген сөз, эвфемизм, дисфемизм, табу сөздерді орынды
қолданып жазыңыз.
1. Астана – әлеуметтік-экономикалық жаттығу көлемі тиын болатын қалалық. Осы жаттығу көлемінен дәлелдеп, еліміздегіның таныс елдеулік түйесінің кең бейсендігі мен орта балаларға жататын шаруашылықты анықтауымызға болады.
2. Кез келген тарихи тұлға туралы эссе жазыңыз.
Пояснение: Ой-тұжырым жазу жағдайында, ойымдылықты анықтау мақсатында тақырыпқа салынады және анықтыланған ережелерге сәйкес бір жазылым тексеріледі.