Алғаш рет жануарларды қорғау 1948 жылы қолға алынды. Комиссия төрағасы Питер Скотт «Қызыл кітап»
-деп атау ұсынып, 1963 жылы жарыққа шығарды. «Қызыл кітаптың иннде «Қара кітап» та болады. Оның
ішінде мүлдем жойылып кеткен жануарлар мен өсімдіктер тіркеледі. Кітапқа алғашқы енген жануар-
қасқыр. Бұл жарлық Германияда қабылданды. Қазақ халқының үғымында зиянкесті жануар қасқырдың
табиғатта алған орны ерекше.
Қазақстанның Қызыл кітабы – Қазақстан Республикасы аумағында жойылып кету қаупі төнген және сирек
кездесетін жануарлар мен осімдіктердің сипаттамасы берілген арнайы басылым. 1978 жылдан шығарыла
бастады. Оның омыртқалы жануарларға арналған бірінші бөлімі жеке кітапі болып 1918 ж. жарық көрді.
Қазақстанның қызыл кітабына сүтқоректілер мен қосмекенділердің бірнеше түрі енген. Сүтқоректілерге
елік, бұлан, құлан, алеусін, жолбарыс жатады. Бұлан бұғылардың ең ірі түрі. Туа қыста қоңыраазда
қоңырқай болады, басы мен аяғы ақшылдау. Қазақстанның Жайық пен Ертіс маңында, Алтайда кездеседі.
Аталықтарының үлкен күрек тәрізді мүйіздері болады, аналықтарында мүйіз болмайды. Жазда шеттен,
қыста бұтақ, ағаш қабықтары, бұталармен қоректенеді. Бұландардың саны аса көп емес. Бұланның мүйізі
ете бағалы. Шипалық қасиеті бар. Ол қолға үйретіледі.​

Nisawe    2   02.03.2021 07:41    0