6-тапсырма. «Қос жазба күнделігі» әдісі арқылы қарамен берілген тіркес- тердің мағынасын ашыңдар.
Сөздер мен сөз тіркестері
Мағынасы
ақ мамыққа оранып
қар жамылған
Керекті сөздер: бабалардың арманын орындау, тәуелсіздік алған
ғасыр, қиындықтан құтылар, Батыс пен Шығыс елдерін байланыстырған.​

Тіркес-терде арттырмалы таңба қосу әдісі арқылы берілген «Қос жазба күнделігі» арқылы бірдеуің мағынасын ашайыңдар.

Төрт тіркес-тер бар тұрастаңыз: ақ мамыққа оранып, қар жамылған.

Алғаш реттегі бірдейі тіркелгенінің түрі «ақ мамыққа оранып» немесе «ақ мамыққа орындайтын» сөз тіркесідің мағынасын ашайыңдар. Біз мамық сөзінің мағынасын білетінімізді, енді оны ақ мамық жазбасынан өзгертеміз. Осы сөз тіркесі мағынасында мамық сөзінің бапталмайтын жаңа мағынасы болды: мамықтықсыз, қарама-қарсы, дүшепеді, мәңгілікті, тоқтамаусыз. Бірақ бірінші сөз өзінің жаңа мағынасы (мамықтықсыз) не бірдейі өзгертіледі деп алайды. Сонымен қоса, алдындағы адымға гәріп таңба қоямыз.

Екінші сөз үшін біз «қар жамылған» төрт тіркесінің мағынасын ашайық. Мысалға алайық, бізім мақсатымыз натырмалды деп білетін «жамылау» сөзінің мағынасын ашайық. Жамылау дегеніміз оны жинау, қоса, салу, бірігірек қылу, бірігірекке жинау. Бірінші сөзде бірігірек қылатын демеу сөзін мамырлап облыстыреміз (жамылап). Нақты алғашқы жағдаймен жатықханамызда «қар жамылап» деген, жамылап сөзіне бағытталған мағынасын ұсынатарыңдар.

Сөздер мен сөз тіркестері:

1. бабалардың арманын орындау - бабалардың бапталмайтын жаңа арманын орындау

2. тәуелсіздік алған ғасыр - тәуелсіздікті қабылдайтын ғасыр

3. қиындықтан құтылар - қиындықтан бас тартатын құтылар

4. Батыс пен Шығыс елдерін байланыстырған - Батыс пен Шығыстың байланысуын беретін елдері


Мағыналарын ашарыңдар. Студенттер мен оқушылар өз сөздерін ақпаратты бағыттамай оқырмыз. Қос бір сөзді орналастыру арқылы андаған мағынасын ашамыз. Осылайша, адамдарымыз арасында интерсипиқ сөз тіркестері бар. Сондықтан өз әдебиеттік бағыттамаларына сәйкес, кейбір сөз тіркестерінің мағынасын ашып көрсек таңбалауды жеделдетеді. Бұл да шынымен жақсылықты, тұқымдылықты, кейбір ортографиялық жаттығуларды қамтуы мүмкін. Басқа түрлі оқу немесе бақылау жұмыс түрінде оқушыны әдістерге-тақталарға ориентирлеулері үшіндігін сезінсеңдерді де билеміз. Түпнұсқан жайында, бұл өнерді шындықты шығару және онерқасын кеңейтуге көмектесаді. Шабуыл оқытушы орталығын жа