4-тапсырма. (14-бет) Мәтінді тыңда. Оқы. Мәтіннің мақсатын, қолдану аясын, стилі мен сипатын анықта.
Президенттік республикада Президенттің онiлеттiri нен болады. Мемле-
кет басшысы - атқарушы биліктің де басшысы, сондай-ақ бас қолбасшы.
Президент заң күші бар актілер шығарады, парламент таратуға кылы
Қазақстан да президенттік республикаға жатады. Президенттік республика
да Президентті халық сайлайды.
Қазақ жері ұлттық аумақтарға емес, әкімшілік-аумақтық бөліністерге
облыстарға, қалаларға, аудандарға, ауылдарға бөлінеді. Олар бір орталына
бағындырылады. Мемлекетне заңды түрде сайланған Президент басшылық
етеді.
Президенттік республикада
- парламенттен тыс Президент сайланады, билік қалыптасады;
билік парламенттің алдында емес, Президенттің алдында жауап бе-
реді;
мемлекет басшысының билігі, парламенттік республикадағы билікке
қарағанда, кеңірек болады.
Қазақстан Республикасы Конституциясының Президент» деп аталатын
и болімі мемлекет басшысы ретінде Президенттің жаңа мәртебесін толық аша-
ды. 2011 жылдың 3 ақпанындағы Қазақстан Республикасының Конституция-
сына толықтырулар мен озгертулер енгізу туралы
заңға сәйкес ҚР Президенті
5 жылга сайланады. Бір адам қатарынан екі реттен артык республика Прези-
деті болып сайлана алмайды. Бұл иектеу Қазақстан Республикасынын туғыш
Президентіне қолданылмайды.
КР Конституционен 5-1-бобон​

Мәтінді оқыған соң, негізгі нұсқаулықка қарай, президенттік республика жайлы ағылшын тілінде мәлімет алдымыз.

Мәтінді оқығанда, біз Президенттік республиканы жайлы дайындалған ағылшын тіліндегі мәліметтерге қараймыз. Берілген мәтіндегі мақсат немесе мәтінді пайдалану аясы көрсетіледі. Мәтіндің стили мен сипаты қандай екеніне қарағанда, ол Президенттік республика жайлы бізге бірдей мәліметтерді береді.

Мәтінге байланысты, "Президенттік республикада Президенттің онілеттірі нен болады" деп бастап, мемлекет басшысынің басқаша атқарушы басшылықты жалауын, оның іс-шараларын айтып тұратын заманауи заттарды анықтайды. Мемлекеттің басшысы - атқарушы биліктің де басшысы болатындығы жасалушы қысқаша сипаттамасымен анықталады.

Мәтінде қазіргі Президенттік республикада қалай орналастырылған заттарын айту арқылы, Қазақстандағы президенттік республиканың қалыпты болып табуын анықтайды. Ауданына апарылған реформативтік құрылыстар желісін билдіреді, парламентке жарылушылық етіп қарапайым құрылустан жататын деп анықтайды. Қазақстанда Президенттік республика қазақ халықынан сайланатын сәйсіз қызметкер, тыңдаушы ғылыми жатады.

Қазақстандық аумақтар туралы айтылған бөлімде, мемлекеттің жерінің әкімшілік-аумақтық бөлітіне шығарылуы айтылады. Олар аумақтық және облыс қасиетінде және қалалар, аудандар, ауылдар үшін бөлінедігін анықтайды. Олар бір орталық ішінде қосымша қызметкерлерді қолдандырғана дейін олар талданылады. Мемлекет Конституциясына сай белгіленген Президентті мысалдап айта алады.

Мәтіндегі қазіргі Президенттік республиканың таңдау процесі жайлы сөз айтылса, ол қазіргі Президенттің парламентінен айырмасында сайланады, ол құрылыстың түрін жарияларды допыланып, жалпылық мәселелерді алудағы білікті те аянтылады. Мемлекет басшысының білігі жалпы күліптік білікке күреспе назар ақпап қалады.

Мысалдап жатқанда, Қазақстан Республикасының 2011 жылдың 3 ақпанында толықтырулар мен озгертулермен бірге Конституциялық юктауға сәйкес, ҚР Президенті 5 жыллады. Бір адам қатарынан сайынғы республика Президентінің сайлануы мүмкін болмайды. Бұл Конституциядың 5-інші бөлігіне сәйкес уақытша даналып, басқа жолмен өз портретін баса алмайды.

Тақырыпты анықтау үшін, мақсатты мәтін "Президенттік республикада" деп аталады. Мағынасына қарай оның ерекшелігін, қолдану аясын, сипатын тақырыпты анықтаймыз.