1-тапсырма. Мәтіндерді оқып, оларды тақырыбы, құрылымы, стилі, мақсатты диториясы, тілдік ереркелігі тұрғысынан салыстырыңыз,
1- мәтін
Бұл экспериментке 150 адам қатысқан. Олар 1000 сөзден тұратын мәтінді оқуы керек
болган. Қатысушылардың жартысына кейіпкердің Дәмханаға кіріп адамдармен
әңгімелесетінін, оның хаты жергілікті газетке қалай жарық көргені туралы әңгіме берілді. Ал
екінші жартысы окиға орны өзгерген ғылыми-фантастикалық нұсқадағы әңгімені оқуы керек:
ғарыш кемесінде жүрген кейіпкер. бетен адамдар, андроидтар жат ғаламшарлықтар. Бірінші
мәтінде «есік» деген сөз кездессе, ғылыми-фантастикалық шығармада ол сөз «шлюз
камерасына» ауыстырылады. Сөздері өзгерсе де екі әңгіменің де оқиғасы бірдей болған.
Экспериментке қатысушылар әңгімені оқып шыққан соң шығармадағы бас кейіпкердің
баяндауы мен оның жай-күйін қалай қабылдағаны туралы баяндауы керек.
Зерттеушілер сюжет желісінің ғылыми фантастикаға ауысуы катысушылардың көркем тілді
түсінуін бірден төмендеткенін айтады. Олардың айтуынша, ғылыми фантастика
оқырмандары кейіпкердің күйін сезінбейді.
Екінші мәтінді талдағандардың көпшілігі ғылыми фантастикадағы оқиғалар назар аударуға
тұрмайды және терең ойланып оқуды қажет етпейді деп санаған.
2- мәтін.
Курчатов қаласындағы ядролық зерттеу орталығы. Аса қауіпті радиоактивті заттармен
жұмыс істеуге арналған зертхана. Жердің
астында бункерде орналасқан. Бункер екі аймаққа
қалындығы 20 сантӀӀметр қорғасын тотығы қосылған радиоактивті сәуле өткізбейтін
шынымен бөлінген.
Орындық үстінде отырған ғалымдар шынтақтарын төбеден түскен білектей жуан
буындары бар ілмектерге креслоның қанаттарына тіреп отырғандай, Ілмектер қолдың
буындарының қимылына сәйкес дәлме-дәл қозғалады. Әр ілмек басында қайшының
көмек керек ​

roma280274    3   11.05.2021 18:35    2