1-тапсырма. Мәтінді оқып тақырып қой, 5 тірек созді тап, Агаш пен сүйектен оюлап тұрмыстық заттар жасау - халқымыздың ертеден келе жаткан дәстүрлі өнерлерінің бірі. Сүйектен ойып, әшекейлі бұйым жасайтын шеберлерді, агаш үсталарын жұрт бұйым жасату үшін, ат арытып іздеп келетін болган. Олар агаш бұйымдардың бетіне, аттың камыт-сайман, ер-тұрманына, музыкалык аспаптарсүйектен ойып, орнек салган. Қазба жұмыстары кезінде қазақ даласынан табылган әшекейлі сәндік бұйымдардың ішінде, тіпті тас дәуірінің соңгы кезіне жататын мүліктер бар екені анықталды. Мұның озі ою-орнек өнерінің тамыры теренде жатканын дәлелдейді. Агаштан оюлап жасалатын тұрмыстық заттың көп тараған түрі - төсек агаш, кебеже, сандык. Халык шеберлері агаштан астау, шара, табак, тостаған, тегене, сапты аяк, ожау, т.б ыдыстар дайындаган. Мұндай әшекейлер киіз үйдің сүйегіне де түсірілген.

Шалом, мен сіздің қызығушылықтарыңызға жауап беру үшін осы сұраққа қараймын:

Тапсырма: Мәтінді оқып, тақырып беріп, 5 тірек созді тап, Агаш пен сүйектен оюлап тұрмыстық заттар жасау - халқымыздың ертеден келе жаткан дәстүрлі өнерлерінің бірі. Сүйектен ойып, әшекейлі бұйым жасайтын шеберлерді, агаш үсталарын жұрт бұйым жасату үшін, ат арытып іздеп келетін болган. Олар агаш бұйымдардың бетіне, аттың камыт-сайман, ер-тұрманына, музыкалык аспаптарға сүйектен ойып, орнек салды. Қазба жұмыстары кезінде қазақ даласынан табылған әшекейлі сәндік бұйымдардың ішінде, тіпті тас дәуірінің соңгы кезіне жататын мүліктер бар екені анықталды. Мұның озі ою-орнек өнерінің тамыры теренде жатканын дәлелдейді. Агаштан оюлап жасалатын тұрмыстық заттың көп тараған түрі - төсек агаш, кебеже, сандык. Халықтың шеберлерін агаштан астау, шара, табақ, тостаған, тегене, сапты аяқ, ожау, т.б. ыдыстар дайынды. Мұндай әшекейлер киіз үйдің сүйегіне де түсірілген.

Пән оқушысыға берілген атаулардың мәні мен түрін түсіндіру үшін, мен осы атаулар туралы толықтыруды көрсетемін:

1. Атаулар: Агаш, сүйек, әшекейлі бұйым, шеберлер, ат, агаш үсталары, казба жұмыстары, тіпті тас дәуірі, өнерінің тамыр, төсек агаш, кебеже, сандык, тегене, сапты аяқ, ожау.

Жасалу:

1. Мәтінді оқып, ағымды түсіну: Оқушыға мәтінді толық оқып, оқиғаны түсіндіруді қалайтындай техникаларды қолдану қажет. Мемлекеттік оқу-әдістеменің әдісін қолдану керек болады. Мәтінді қарауды және шығаруды біріктіруді оңайластыру үшін "Тоқтату-Біріктіру" техникасын қолданамыз. Мысалы, мәтінде ағымды тақырыптарды белгілейміз, себебі олар зерттелмелікімізге барып, оқушылардың интеллектуалды нұсқауымен төмендегі жаңалықтарын іске қосамыз:

- Әріптести - бір мезгілде, сөзвер берілгенде бір мектепте варианттарды жасаймыз (әңгіме-әке, әңгіме-өмір, әңгіме-заман, әңгіме-балапан, т.б.).
- Есепте - оны демалысқа жинауды жасаймыз, олмен оқушылар математикалық мәселе шешу нұсқауларын қолданудың жаңалықтарын ойлап шығарамыз (есеп-арнайы тармағы, есеп-кезектеме, есеп-кестесі, т.б.).
- Диалогта - оқушылардың арасында жасалатын шешім жаңалықтарын көрсетеміз (диалог-араласу, диалог-сұраулар, диалог-мәселелер, т.б.).
- Өлеңдеге-дидаларда - оны демалысқа жинауды жасаймыз, олмен оқушыларге "Ауызтағы сөздер" және "Оқу тәсілдегі дидалар" жаңалықтарын танытамыз (өлең-издеу, өлең-өзіз атты, өлең-лоо, т.б.).

2. Атауларды түсіндіру: Бірінші етапта, оқушыға күдейтін атауларды дұрыс аудармас болғанын тексереміз. Оның көлемі мен мәнін түсіндіруге көмек көрсету үшін ресурстар мен материалдар менен пайдаланамыз. Business Education Foundation үйінинің "Кітапхана" бөлімшесінде оның басындағы сөзді оқыңыз. Осы бөлімшеде класстағы жоспары жазылған стилі, атауларды жазу және оларды үйрену мәтіндері бар. Бұлды жарнамалау процессін қалай өткізу керектерін илмекке ассамыз:

- Атаулардың мәнін түсіндіру: Оқушыға келесі сұрақтарды жауаптауға, әдетте қатарына қоса отырған ситуацияларды түсіндіруге дайындап қойымыз. Мысалы, "Агаш" деген дәуірлі өнер туралы ағылшынша материал табамыз (агаш & ойын, агаш денесі, агаш дәуірі, агаш - қай еден тану, т.б.) және осы материалды оқушыға аудармамыз.
- Атаулардың тарауы мен түрін түсіндіруге дайындап қойымыз: Осы қатарына, оқушыға сүйек туралы суреттерді, суреттер мен видеопрезентацияларды көрсетеміз. Арнайы арнайылықтар (азғын сүйектері, дөңгелекендер, бакситтер) сүйектер туралы анықтау және оксидтеу аспаттың ішінде сүйектің ойы аяқтау туралы анықтау көмек көрсетуге мүмкіндік береміз.
- Музыкалық аспаптар, тоқтатулар арқылы түрлі музыканы ойымыз: Оларды үйімізде жасауға болады, әрі жанары бар жатқан аспап сауда мəдениетіне арналған жабдықтар, олардың түрлі түрі мен мақсаты, тұрмысты жасау құралы көрсетілген видеоматериалдар және суреттер арқылы ағылшынша білдіруге тұрмыс етеміз.
- Мұңайтар мен түрлі түрі аттарынң орнек салынуы: Оляганда, оларды ашу туралы күдейтін аспаттағы аты-жөндер мен пәнсап әйелдердің көмекшілер арқылы жүздерге салынған. Оларды ашу үшін агаштың ащы айларын, аттың кезетін пішіндерін, ауыс ананың басынмен телефонға куттырымыз, асарап салатын викианы көзделетін боламыз.

Мен көмек көрсету үшін сұрақтарыңызды жинауға готовмин.