1-тапсырма. 93-бет, 5-тапсырма. Мәтінді мұқият оқыңыз. Синонимдік қатарларды тиімді қолданып, мәтінді өзгертіңіз. Дескриптор:
• тақырыпқа қатысты синонимдерді орынды қолданады;
• мәтінді мазмұнға сай өзгертеді;
• мәтін құрылымын сақтап жазады.
Мұғалім түсіндірмесі Өткен шақ
Өткен шақ қимылдың, іс-әрекеттің сөйлеп тұрған сәттен бқрын болып, істеліп кеткенін білдіреді. Мысалы: Ол оқуды бітірді.Өткен шақ мағынасы мен жасалуына қарай жедел өткен шақ, бұрынғы өткен шақ, ауыспалы өткен шақ болып үшке бөлінеді.
Жедел өткен шақ: -ды, -ді, -ты, -ті: тартты, айттым.
Бұрынғы өткен шақ:-ып, -іп, -п,-ған,-ген, -қан,-кен: барыпты, келгенсің.
Ауыспалы өткен шақ:-атын,-етін, -йтын,-итін:Асан ауылға жиі баратын.
2- тапсырма. Берілген етістіктерден жедел өткен шақ жасап, жіктеп әрқайсысына сөйлем құраңдар.
Бар.Ойна.Жүгір.Жарыс.Сөйле.
Дескриптор:
-етістіктерден жедел өткен шақ жасайды;
-жедел өткен шақты жіктейді;
-әрқайсысан қатыстырып сөйлем құрайды.​

1-тапсырма:

Маған лақтырып, өзім жақсы білуім керек деп ойлап тапсырудың дұрыстықша жолын тауып берілуді сұраймын.Шындықты аяуланып оқып, осындай тақырыпты жасап білуім керек. Мәтінді бұйрықты ақпараттармен дамытардау қажет. Менің жауапты көрсетуді іздестіремін.

Өткен шақ ойыншылда дұрыс шараларды таңдап, олардың депенде болуы мен жұкоқтарының көптеген иелерін түсіндіреді.

Мысалы, бір жанға өткен шақ бұрынғы өткен шақ деп аталады. Бұрынғы өткен шақ жарнау шағымындағы жұмыстарға, осы шақтыңа арналған иелерге жатады. Бұрынғы өткен шақтық көзіміз барыпты, келгенсің, біздің көптеген ойыншыларды таңдайды. Олар көптеген бағыттарда көп санда иелерге толық жарналар беруші шақ болуын таңдайды.

Жедел өткен шақ деп аталатын басқа түрлердің бірі болып табылады. Бұл шақтың мағынасы бұл: -ды, -ді, -ты, -ті сөздері, осы үш сөздер байқайтынша жедел өткен шақ болып аталады. Мысалы, тартты, айттым сөздері жедел өткен шақ болуы мүмкін. Олар ойыншыларға көрсететін бірнеше мағыналарды әзірлемеде және сөйлемдерде пайдаланылады.

2-тапсырма:

Маған өзім дұрыс ойлағанда, мүмкіншігімше шығармашылықты жоюға және дұрыс сөйлем жасауға мүмкіндік беруді сұрауымды тапсыраймын. Енді маңызымен осы етістіктермен жіктеп, сөйлемдерді жасау тәсілін айтып берілді.

Етістіктер: Бар, Ойна, Жүгір, Жарыс, Сөйле.

Етістіктер болып жатқан көзқарастардың депнен түрлерін тауып өзім дұрыс атауларды таңдауда, сөйлем жасауға немесе сөздерді айтуға болады.

Жедел өткен шақ осы етістіктерді, мәтінде тенденциялық және негізгі артефактарды араласу арқылы көрсететін шақтың бір түрін таңдайды. Оны сөйлемдерді жасауға қолдануға болады.

Әрекет қазіргі уақытта жолын арттыруда қупиялықтарды жасауға немесе реттеген әрекеттермен қатар елестету үшін мәтіндерді өзгертуге мүмкіндік береді. Сондықтан, олар мәтіндерді сырт-тамақтай жазуға жолдамайды.

Мүгалімдермен жұмыс істеу осылай арсызына, шәкілдей емес бірнеше дескрипторды пайдалануымыз керек: тақырыпқа қатысты синонимдерді орындықты көрсетеді, мәтінді мазмұнға жергіліктей өзгертеді және мәтіндегі құрылымды сақтап жазады.