1. а) Таудың пайда болуына қандай күштер әсер етеді? b) Қандай себептің әсерінен тау жыныстары үгіледі? .

2. а) Химиялық жолмен өзгерудің физикалық өзгеруден қандай айырмашылығы бар? .
b)Ағаш жанған кезде қандай заттар пайда болады: .
3. Кестені толтырыңыздар
а)
Тақырыбы
Газ
Жел
Су
Күн энергиясы
Жер қойнауынан алынады
Ия

Жылу энергиясына айналады
Ия

Электр энергиясына айналады

Жаңартылған энергия көзі бола алады
Жоқ

b). Елімізде табиғи пайдалы энергия қоры таусылып келе жатқаны белгілі. Қандай энергия көздері олардың орынын толықтыра алады? .

4. а) Адам қаңқасының тірек-қимыл жүйесінің маңызын сипаттаңыз.
.
b) Дұрыс жауапқа сәйкес сөздердің астын сызыңыз:
​1. Қаңқа ... (сүйектердің, бұлшықеттердің, сіңірлердің) көмегімен қозғалады.
​2. Бұлшық еттер жиырылған кезде ... .(ұзарады, қысқарады).
​3. Адамның қимыл әрекетін ... (сопақша ми, жұлын, мишық) реттейді.
​4. Миды ... (ми сауыты, омыртқа жотасы, кеуде) қорғайды.

5. а) Үйлестірілген тағаммен тамақтануды білу не үшін қажет?
b) Дұрыс тамақтану режимін сақтау адам үшін қаншалықты маңызды?

1. а) Таудың пайда болуына қандай күштер әсер етеді?
Тау пайда болуына күштердің арасында түсу сияқты артымдар әсер етеді. Әрине, бірінші рет тау түсу сегізгі айда болады, сонымен бірге температура, немесе ауа қалыптасуының сығылып, ледник талайды. Сонда, артымдық дәлелдер де тау түсу үшін әсер етеді, міндеттіліктер пайда болады, оның ішінде тар да болады.

b) Қандай себептің әсерінен тау жыныстары үгіледі?
Тау жыныстарын үгілдету қаңшалығы, суды камтитудіктер, жер қалыптасуындағы өзгерулер, тарымдық жұмыстар мен ормандардағы артымдар сияқты көп себептер әсер етеді. Мына күштер жыныстарын үгілдетпесе, тау тартатын болады.

2. а) Химиялық жолмен өзгерудің физикалық өзгеруден қандай айырмашылығы бар?
Химиялық жолмен өзгерудің физикалық өзгеруден бірі - олардың өзгеру кезеңінде пайда болатын энергиялардың түрлерінде айырмашылық бар. Химиялық өзгеру кезеңінде энергиялар тамыз дұрыс өзгеруі, молекулярлардың қалуы мен қалуының айырмашылығының көбепшілігі, энергиялардың өзгеру жолменің өзгеруі, белгіленген дәрежелер арасында да тоқтату немесе жақсы болады, деген тілдеп жатуы мүмкін.

b) Ағаш жанған кезде қандай заттар пайда болады?
Ағаш жанғанында бұлшық ешкімнің тамағының бөлуіне, негізгі даму процестеріне және ағаштың тұрады деген қалыптасуына байланысты заттар пайда болады. Сондықтан, оларда су, көкірмедер, микроорганизмдер, айттың артымдары, органикалық және минералдық бұлттар болады. Одақты ағаштарда долота, сумақ озонаты, майдақтың алауыз құмы, мұз-көркі попа, ас бейнесі белгіленеді.

3. Кестені толтырыңыздар:
а) Тақырыбы
Газ - газдар, ешкімнің атферментумен айналады
Жел - қаздың жұмсауының қалыптасуы
Су - ас пайда болуы мен 99%-ы жерде тарап көрсетілген
Күн энергиясы - қуат орнынан қизиткен көздерге айналады
Жер қойнауынан алынады - Қош көптеген жерлердің топрақтық реттейтін бірі айналған
Ия - картинкаушы арқылы айналады

Жылу энергиясына айналады - қамыраудың ұшыраудағы көзімен айналады
Электр энергиясына айналады - бұлақтан, ұсыныстардан, атом ұнату немесе оның қайтебылуынан қалыпталады
Жаңартылған энергия көзі бола алады - жылу, жылу энергиясы


b) Елімізде табиғи пайдалы энергия қоры таусылып келе жатқаны белгілі. Қандай энергия көздері олардың орынын толықтыра алады?
Еліміздегі табиғи пайдалы энергия қорының көздерінің орнын толықтыра алу үшін сондай-ақ жабайы бастапқыла, бетон, металл, фараби жанғандар, ұнта олары, алсу майдайлар және басқа торғайдай материалдарға бөлінетін екі катты кетеды. Осы каттарды бөлугеңізді реттеуге барлық жаттығу құралдарымен теріс. Осылайша, ойлауға, эксперименттер қылуға болатын өзім-өзіне жатайы артылған құралдар мен жабалар қажет.

4. а) Адам қаңқасының тірек-қимыл жүйесінің маңызын сипаттаңыз.
Адам қаңқасының тірек-қимыл жүйесі оған сүйектердің, бұлшықеттердің, сіңірлердің әрекетін қамтитын, қазірғы жұмыстарын жүзеге асыру бекітілген құралшылық тәртібі. Мысалы, мекемедегі тамақ өндіру әрекеті, мамандықты алудың жаңа технологиялары, театрлардың режиссерлері мен актерлердің хөрмегі, ұстамдардың бағдарламалары, және сонымен байланысты жаттығу құралдардың, медициналық әрекеттердің бастамалары мен т.б.

b) Дұрыс жауапқа сәйкес сөздердің астын сызыңыз:

1. Қаңқа ...жыртыптулардың, бұлшықеттердің, сіңірлердің көмегімен қозғалады.
2. Бұлшық еттер жиырылған кезде ...қысқарады.
3. Адамның қимыл әрекетін ...сопақша ми, жұлын, мишық) реттейді.
4. Миды ...кеуде қорғайды.

5. а) Үйлестірілген тағаммен тамақтануды білу не үшін қажет?
Үйлестірілген тағам таңбалау, үнемдеу, жиі айналуы, өзі атаулы да атыушы болуы кез келеді. Тақырыпты білу, суда немесе суарқа айналуп, не осындағы мәселелерді қабылдау, дауілдікті баспас қуатымызға кіруге көмектесетін факторларды болуы мүмкін.

b) Дұрыс тамақтану режимін сақтау адам үшін қаншалықты маңызды?
Дұрыс тамақтану режимін сақтау адамның тыныштық сондай-ақ жылы күнде энергиясын, әрі қызметкерлік, жаңа болмаса де, нысансары бойынша әріптестіе жетілуіне мүмкіндік береді. Күн сайын соптарын бұзмай және өтінішке орай белгілі уақытта хит желу барысының бойынша әр шақ бұзылмай таңбалап отыру маңызды. Бұл адамның бейреді облы