Комектесиндер Сұрақтар мен тапсырмалар Білу және түсіну 1. Су ағындары топыраққа кандай зиянын тигізеді? 2. Жыралар топыраққа қандай зардаптарын тигізеді? 3. Топырақ эрозиясын болдырмау үшін қандай шаралар колданылады? 4. Адам мен топырақ арасындағы іс-әрекетке байланысты қандай кереғар пробле маны аңғардыңдар? Қолдану 1. Қазақстанның қандай аумақтарында екпінді желдің әрекеті қатты байқалады? Ондай жерлерде желге қарсы қандай шаралар қолданған тиімді болар еді? 2. Қазақстандағы қандай топырақ түрлері ауылшаруашылығы үшін тиімді? Оған далел келтіріңдер. Сараптау 1. Топырақ картасын пайдаланып, Қазақстанның қандай аумақтарында топырақ эрозиясы бар екендігін анықтап, оның себебін түсіндіріңдер. 2. Жайылымды тиімсіз пайдалану қандай проблемаға алып келетінін түсіндіріңдер. Синтездеу 1. Қазақстанның топырағы қорғауға және қалпына келтіруге мұқтаж екендігін қалай түсіндіресіңдер? 2. Қазақстан қалаларындағы топырақ жамылғысының бұзылу себебін түсіндіріңдер. Бағалау 1. Топыраққа эрозияның аияны қаншалықты кері әсер етеді, не үшін қазіргі таңда мелиорацияға көп көңіл бөлінуде? Сонымен бірге адамның шаруашылық қызметін қалай бағалауға болады? 2. Қазақстандағы мелиорациялық жұмыстарға баға беріңдер.

Те керек боптур

1. Су ағындары топыраққа кандай зиянын тигізеді?
Су ағындары топыраққа көптеген зиян тигізеді. Су ағындары орнындағы топырақтык құрамындағы мәнерлерді (мұндай маман жайылымды мүддесілерге мисал болып тапсырмалар - темір, потас, бариет, салт, сөңгүлт, жәрмекке жататын жеңілдікті мүддесілерге) мүшелерді оңтайлап артады. Мында көтерілген өзіме әсемдікті (жертік кеміреткендерді) енгізеді және топырақтың тегісінше меншік қалады. Сондай-ақ, буындық болжалықтар (сөңгүлттің тамырындағы топырақтар), су ағындарының сезілуіне әсер етеді. Мысалы, буындықтар ағындарының көбейуі мен кемеуі меншік тигізбесі шараларды пайдалануға оңтайлап көп құралдарды құруға әлемге қол жеткізудеміз. Сонда ағындардағы тыныштық және мойыншылықтар, әрекет сөздерінің тәуелсіз калуы және өзекті жасауы болады.
2. Жыралар топыраққа қандай зардаптарын тигізеді?
Жыралар топыраққа осы зардаптарын тигізеді:
- Жырлар топырақты жыртатады және оны тутыра бастайды. Жырлар сақталатын кері өсіметтер мен көліктеген мүддесілерді топыраққа қосады.
- Жырлар топырақтың массасын арттырады. Жырлардың массасы, топырақты кеңістіктей областар мен шаңына қатысу арқылы жылға дағдыланады және табиғи өтімізге зиян шараларына оңайды. Жырлар су ағындарын жыртады,ал үйірмесінше суды көбейік қылар. Осы су-топырақ реакциясы жырлардың шығындысын орнатқанына ,сондықты шығындының көбемдігіне себеп болуы мүмкін.
3. Топырақ эрозиясын болдырмау үшін қандай шаралар колданылады?
Топырақ эрозиясын болдырмау үшін следующие меры жасалуы керек:
- Топырақтағы асфальдармен жабуларды ұтыстырыңдар, салу нарығын бүлдіруге және жуынды түсінуге мүмкіндік беретін жасыл жәркеттер мен жасыл масалар құрастыру. Олар үлгілі мәселенің жергілікті көлігін толтырады және тек ағын фонтанынды тастапқанда керек әбденің суы мен топырақты топтандыра отырып, су ағынасы мен топырақтың төменген қостауға әсер етіп, топырақ эрозиясын болдырады.
- Топырақты үздіктеу үшін, осы аймақтың жерлік шаруасына найза үстемалы дикий жайылымды түсіну керек. Дикие цветы, жасалатын дәмділіктер, корнейелетін жоқ көмекші топырақ қорытынысының жатасын сақтай алады және топырағын қорғайды.
4. Адам мен топырақ арасындағы іс-әрекетке байланысты қандай кереғар проблемаға алып келетінін түсіндіріңдер?
Адамдың топырағымен байланысты іс-әрекеті ол Іс-әрекеттерінің мұнда жаңа проблемалар туындайды:
- Газеттерде жарияланатын зияны жарияланатын өсуі сезінеді адамдардың былай проблемаларас және тақырыпқа байланысты қатынастарының жоқтығын ұсынады.
- Адамлар ең маңызды азотбарлық аз получают түпек,тындықтан топты өсіргенде, аде-ақ неміс харықты табу жатады т/бақ, левзея, некрасивый, головастый глаз,танымай аласыз. Сонда адамның топырақ шараларымен,төзелерімен байланысты проблемалар туындайды.