1. Шолпаннын орташа тығыздығы р=5200 кг/м3, ал планетанын радиусы R = 6100 км. Шолпан, бетіндегі еркін түсу удеуін табындар. 2. 2-суретте массасы 2 кг дене жылдамдығының проекциясының уақытқа тәуелділігінің графигі берілген. Қозғалыстың 5-10 с кезеңіне сәйкес денеге әсер ететін (Fх) куш проекциясын табыңдар
3 ) Катандығы 100 кН/м тіркеу тросының массасы 2 т автомобильді 0,5 м/с2 удеумен сүйреген кезде оның қанша ұзаратынын табыңыз. Үйкелісті ескермеңіз
от
Шолпаннын орташа тығыздығы (плотность) р = 5200 кг/м³.
Плотность (р) саптың массасының (м) жылдамдығыны (V) жартысына бөлінетін формула арқылы табылады:
р = m/V.
Массаны жайдау үшін шолпанның орташа тығыздығын жылдамдығымен алдын алу керек.
Радиусы R = 6100 км = 6100 * 1000 м = 6100000 м.
Еркін түсу удеуіне не керек плотность бірімі бар?
Біздің мақсатымыз шолпанның бетіндегі еркін түсу удеуін табу.
Еркін түсу удеуі земледелік құрылғылардағы үлкен тымыздығы болатын жартысынан табылады. Біз оны формула немесе есеп арқылы аладым.
Шолпанның массасын (m) бірлігі кг болғанынан, шолпанның об'емін (V) табу үшін өтініш ретінде алып келінеді:
В = (4/3) * π * R³.
Біз шолпанның об'емін табу үшін (V) білейік:
V = (4/3) * π * (6100000 м)³ = (4/3) * π * 6100000³ м³.
Еркін түсу удеуін (P) табу үшін плоттностьты (р) жылдамдығымен алып келінеді:
P = m/V = (5200 кг/м³) / [(4/3) * π * 6100000³ м³].
Есептеу кезінде назар аудару керек, бір метод пайдаланғанымызды білу үшін шолпанның орташа тығыздығын, массасын, об'емін мен еркін түсу удеуінің пайыздап көбейтін пішімін табу.
Есептеме:
P = (5200 кг/м³) / [(4/3) * π * 6100000³ м³].
2. 2-суретте массасы 2 кг дене жылдамдығының проекциясының уақытқа тәуелділігінің графигі берілген. Қозғалыстың 5-10 с кезеңіне сәйкес денеге әсер ететін (Fх) куш проекциясын табыңдар.
Бізге 2-суретте массасы 2 кг дене жылдамдығының проекциясының уақытқа тәуелділігінің графигі берілген.
Денеге әсер ететін (Fх) куш проекциясын табу үшін, массасыны (m) білу керек. Массасы 2 кг болғанына ешкім сенбейді.
Білейік, масса = 2 кг.
Кезегін табыңдар. Кезегін 5-тен 10 секундке дейін дене әсер ететін (Fх) куш проекциясын табу керек.
3. Катандығы 100 кН/м тіркеу тросының массасы 2 т автомобильді 0,5 м/с² удеумен сүйреген кезде оның қанша ұзартынын табыңыз. Үйкелісті ескермеңіз.
Бізге көмек көрсету үшін 100 кН/м тіркеу тросының массасы 2 т болса, автомобильді 0,5 м/с² удеумен сүйреген кезде оның қанша ұзартатынын табу қажет.
Ускорение (а) = 0,5 м/с².
Массасы (m) = 2 т = 2 * 1000 кг = 2000 кг.
Қанша ұзартататынын (δS) табу үшін, шарттары белгілі уравнение арқылы есептейміз:
F = m * а.
Күш (F) = 100 кН/м, массасы (m) = 2000 кг.
100000 Н/м = 2000 кг * а.
а = 100000 Н/м / 2000 кг.
а = 50 м/с².
Ұзартатыны (δS) табу үшін пайыздап көбейтін уравнение арқылы есептейміз:
δS = (а * t²) / 2.
Ал ишінде, а = 50 м/с², t = 5 секундтан 10 секундке дейін.
Сүйрену уақыты бойынша ұзартатыны (δS) табу үшін, өтініш ретімен кезегін табыңдар:
А) t = 5 секундтан 10 секундке дейін:
δS = (а * t²) / 2.
δS = (50 м/с² * (10 секунд - 5 секунд)²) / 2.
δS = (50 м/с² * 5 секунд²) / 2.
δS = 1250 м.
Б) t = 10 секунд:
δS = (а * t²) / 2.
δS = (50 м/с² * 10 секунд²) / 2.
δS = 2500 м.
Ответ: Күш (Fх) с 5-тен 10 секундке дейін 1250 м-ге әсер етеді, ал 10 секундта 2500 м-ге әсер етеді.