Вавілонскае стоўпатварэнне (у пераносным сэнсе - мітусня, поўны беспарадак). На царкоўнаславянскай "гармідар" - будаўніцтва слупа, вежы. У кнізе Быцця расказана аб спробе людзей пабудаваць у горадзе Вавілоне вежу да нябёсаў, каб ажыццявіць свае славалюбівыя планы і абессмяроціў сябе ў вачах нашчадкаў. Бог пакараў ганарліўцаў, змяшаўшы іх мовы так, што яны перасталі разумець адзін аднаго (Быц. 11,1-9).
Валаамава асліца. Асліца празарліўца Валаама загаварыла чалавечай мовай, пратэстуючы супраць забойства (чыстымі. 22,21-33). Выраз ужываецца ў іранічным сэнсе ў адносінах да нечакана загаварылі, звычайна маўкліваму чалавеку.
Вярнуцца на кругі свая (вяртанне да пачатку якога - небудзь жыццёвага этапу). "І вяртаецца вецер на кругі свае" (Еккл. 1,6) (па царкоўнаславянску - "на кругі свая").
Улада цемры "Кожны дзень бываў Я з вамі ў храме, і вы не падымалі на Мяне рук, але цяпер ваш час і ўлада цемры" (Лк. 22,53) - словы Ісуса Хрыста, звернутыя да прыйшоўшых ўзяць Яго пад варту.
Унесці сваю лепту (унесці пасільны ўклад). Лепта - дробная медная манета. Па словах Ісуса, дзьве лепты ўдавы, пакладзеныя ў храмавым ахвяравальрніку, каштавалі значна больш багатых ахвяраванняў, бо яна аддала ўсё, што мела (Марк. 12,41-44; Лук.21,1-4).
Вяртанне блуднага сына. Блудны сын (які раскаяўся адступнік). З прыпавесці пра блуднага сына, якая апавядае пра тое, як адзін з сыноў, запатрабаваць сваю долю спадчыны, сышоў з бацькавай хаты і стаў весці шалапутны лад жыцця, пакуль не распусціў ўсе спадчыну і не стаў трываць патрэбу і прыніжэння. Вярнуўшыся з раскаяннем да бацькі, быў ім з радасцю дараваны (Лук. 15,11-32).
Воўк у авечай шкуры (крывадушнік, які прыкрываецца ілжывай набожнасцю). "Беражыцеся ілжэпрарокаў, якія прыходзяць да вас у авечай адзежы, а ўсярэдзіне сутнасць ваўка драпежнага" (Мацей. 7,15).
Час раскідваць камяні, час збіраць камяні (усяму свой час). "Усяму свой час, і час ўсякай рэчы пад небам: час нараджацца і час паміраць; ... час раскідваць камяні, і час збіраць камяні; ... час вайне, і пара міру" (Еккл. 3,1-8). Другая частка выразы (час збіраць камяні) ўжываецца ў значэнні: час стварэння.
Усякай твары па пары. З апавядання пра сусветны патоп - пра насельнікаў Ноеў каўчэг. (Быц. 6,19-20; Быц. 7,1-8). Ўжываецца ў іранічным сэнсе ў адносінах да стракатай кампаніі.
Голуб міру. З апавядання пра сусветны патоп. Голуб, выпушчаны Ноем з каўчэга, прынёс яму аліўкавы ліст, як сведчанне таго, што патоп скончыўся, з'явілася суша, гнеў Божы змяніўся ласкай (Быц. 8,11). З тых часоў голуб з алейнай (аліўкавай) галіной стаў сімвалам прымірэння.
Хай абміне мяне чаша сія. "Ойча Мой! Калі магчыма, хай абміне Мяне чара гэтая: але не як Я хачу, але як Ты" (Мацей. 26,39). З малітвы Ісуса Хрыста ў Гефсіманскім садзе напярэдадні распяцця.
Жне, дзе не сеяў (карыстаецца пладамі чужога працы). "Жнеш, дзе ня сеяў, і зьбіраеш, дзе не рассыпаў" (Мацей. 25, 24). "Бярэш, чаго не клаў, і жнеш, чаго не сеяў" (Лк. 19,21).
Закопваць талент у зямлю (не даць развіцца здольнасцям, закладзеным ў чалавеку). З евангельскай прыпавесці пра раба, закапаўшага ў зямлю талент (мера вагі срэбра) замест таго, каб ужыць яго ў справу і атрымаць прыбытак (Мацей. 25,14-30).
Змей - спакуснік. Сатана ў вобразе змея спакусіў Еву спазнаць яблык з забароненага дрэва пазнання дабра і зла (Быц. 3,1- 13), за што яна разам з Адамам, якога пачаставала гэтымі пладамі, была выгнана з раю.
Валаамава асліца. Асліца празарліўца Валаама загаварыла чалавечай мовай, пратэстуючы супраць забойства (чыстымі. 22,21-33). Выраз ужываецца ў іранічным сэнсе ў адносінах да нечакана загаварылі, звычайна маўкліваму чалавеку.
Вярнуцца на кругі свая (вяртанне да пачатку якога - небудзь жыццёвага этапу). "І вяртаецца вецер на кругі свае" (Еккл. 1,6) (па царкоўнаславянску - "на кругі свая").
Улада цемры "Кожны дзень бываў Я з вамі ў храме, і вы не падымалі на Мяне рук, але цяпер ваш час і ўлада цемры" (Лк. 22,53) - словы Ісуса Хрыста, звернутыя да прыйшоўшых ўзяць Яго пад варту.
Унесці сваю лепту (унесці пасільны ўклад). Лепта - дробная медная манета. Па словах Ісуса, дзьве лепты ўдавы, пакладзеныя ў храмавым ахвяравальрніку, каштавалі значна больш багатых ахвяраванняў, бо яна аддала ўсё, што мела (Марк. 12,41-44; Лук.21,1-4).
Вяртанне блуднага сына. Блудны сын (які раскаяўся адступнік). З прыпавесці пра блуднага сына, якая апавядае пра тое, як адзін з сыноў, запатрабаваць сваю долю спадчыны, сышоў з бацькавай хаты і стаў весці шалапутны лад жыцця, пакуль не распусціў ўсе спадчыну і не стаў трываць патрэбу і прыніжэння. Вярнуўшыся з раскаяннем да бацькі, быў ім з радасцю дараваны (Лук. 15,11-32).
Воўк у авечай шкуры (крывадушнік, які прыкрываецца ілжывай набожнасцю). "Беражыцеся ілжэпрарокаў, якія прыходзяць да вас у авечай адзежы, а ўсярэдзіне сутнасць ваўка драпежнага" (Мацей. 7,15).
Час раскідваць камяні, час збіраць камяні (усяму свой час). "Усяму свой час, і час ўсякай рэчы пад небам: час нараджацца і час паміраць; ... час раскідваць камяні, і час збіраць камяні; ... час вайне, і пара міру" (Еккл. 3,1-8). Другая частка выразы (час збіраць камяні) ўжываецца ў значэнні: час стварэння.
Усякай твары па пары. З апавядання пра сусветны патоп - пра насельнікаў Ноеў каўчэг. (Быц. 6,19-20; Быц. 7,1-8). Ўжываецца ў іранічным сэнсе ў адносінах да стракатай кампаніі.
Голуб міру. З апавядання пра сусветны патоп. Голуб, выпушчаны Ноем з каўчэга, прынёс яму аліўкавы ліст, як сведчанне таго, што патоп скончыўся, з'явілася суша, гнеў Божы змяніўся ласкай (Быц. 8,11). З тых часоў голуб з алейнай (аліўкавай) галіной стаў сімвалам прымірэння.
Хай абміне мяне чаша сія. "Ойча Мой! Калі магчыма, хай абміне Мяне чара гэтая: але не як Я хачу, але як Ты" (Мацей. 26,39). З малітвы Ісуса Хрыста ў Гефсіманскім садзе напярэдадні распяцця.
Жне, дзе не сеяў (карыстаецца пладамі чужога працы). "Жнеш, дзе ня сеяў, і зьбіраеш, дзе не рассыпаў" (Мацей. 25, 24). "Бярэш, чаго не клаў, і жнеш, чаго не сеяў" (Лк. 19,21).
Закопваць талент у зямлю (не даць развіцца здольнасцям, закладзеным ў чалавеку). З евангельскай прыпавесці пра раба, закапаўшага ў зямлю талент (мера вагі срэбра) замест таго, каб ужыць яго ў справу і атрымаць прыбытак (Мацей. 25,14-30).
Змей - спакуснік. Сатана ў вобразе змея спакусіў Еву спазнаць яблык з забароненага дрэва пазнання дабра і зла (Быц. 3,1- 13), за што яна разам з Адамам, якога пачаставала гэтымі пладамі, была выгнана з раю.