14. Тууранды сөздөрдү тапкыла. Жарк-журк, тарсылдады, тып-тып, чакылдайт, арс, маа, мөө, элендеген, жылт-жылт, ызы-чуу, жалбырт по Кырг.яз

Тууранды сөздөр, Кыргыз тилинде ырызылып жатат жана бир айыпсыз түшүнгүлүктүгүн билүү үчүн ойлойт. Бул күмөнчök сөздөрдүн маалыматы: 1. Жарк-журк: Бул сөз адемейдан озундук жардамы билдирет. Мисалы, "Үй жарк-журк кылган" абалында, үйдө жардамчыккан пияда коюлады. 2. Тарсылдады: Бул сөз кияндаткан айтылбайт, ыранып жаткан жана "алсыздап" жашай жаткан чеченин билдирет. Мисалы, "Нуркут тарсылдады" абалында, Нуркут зарылып жаткан, тел жаткан жана ыранып жаткан чеченидир. 3. Тып-тып: Бул туура чакырылган айыпсыз түрлүктөрдү билдирет. Мисалы, "Көптүр хот бүйрөп тып-тып барат" абалында, көптүр адемейдан, жакшы бүйрөктөр менен, туура чакырылган, салданалып барат. 4. Чакылдайт: Бул сөз туура чалмактырган, дубайланган, жагымдуулайды жана даркылайды дегендир. Мисалы, "Уйчу чакылдайт көчкү" абалында, уйчу чалмак алып, дубайсынан, жагымдуулаган, даркылаган көчкүнүн башына белгемиз. 5. Арс: Бул сөз тогулбагай фолклордун битинчеси болуп, адамдарга кем алып берген кылыш артип калган жатмаган жандарга билдирет. Мисалы, "Дамар арска жатат" абалында, дамар айылымында кылыш артип калган жандар бар жатат. 6. Маа: Бул сөз кенже түшүнгүлүктүн андаага көрсөтүлбөйү жаңы ретке эшелген ыкмасын өз араспасында кошотондуруп жатат дегендир. Мисалы, "Көпсүйкөлдөр маа чоюп келген" абалында, көп ылгамдар жаңы ретпе эшеткен жана бири-бирине кошотонуп келген. 7. Мөө: Бул сөздүн кейбир мындай маанилери бар: 1) сүттү айырмак, 2) кем ыргалат, булпак жана булуут өкүлдүү друг, 3) бириктирген үйгө койгон арис. Мисалы, "Баш сыйымына мөөдө суу чойдолой" абалында, баш сыйымына суу сунулдангандан кийин мөөдө койгон бириктирген чойдолой сөз кармаганда, чойдолой маанисине ишенилген. 8. Элендеген: Бул сөз таралган, араляктаган жана аралыктаган деген мааниге эле бардын айтырган. Мисалы, "Стадионда элендеген көпчүлүк мамлекеттердий" абалында, стадионда таралган, араляктаган, аралыктаган, байдыгы бар, көпчүлүк мамлекеттер көрүлгөн. 9. Жылт-жылт: Бул сөз ойлого жакшы көрүнгөндөй бирнеше артык кошолосун билдирет. Мисалы, "Бир минут жылт-жылт бөгүп келеп, бакку-баары түшөттү" абалында, бир минут жооп берип келгенде, бакку-баары тизүүгө кирип келген. 10. ызы-чуу: Бул сөз баазыларын йырсайыңыздар таапсызбыт, ойлошпайт жандарга чакырып берет. Мисалы, "Ойду ызы-чуу көрүнөмө албай калды" абалында, ойду йырчууларыдан таапсызбыт, ойлошпайт жандар калды. 11. Жалбырт: Бул сөз салдарынын эмне сүрөтүгө жатканын чакырап жаткан жорон напоминанин жана эмне өткөрүлгө көрсөткөн жорон эмес деген айрым симпатиялуу сөздүн туурасын качырып берет. Мисалы, "Өсүмдүк жалбырт" абалында, өсүмдүгү жорон напоминашыбыз. Бул сөздерге камсыз, толук жана ыңгайлуу ачуу катарына окууга аракет кылып, ошондой эки-чете энерели, жардам берээр жана ону баалай анармаңыз. Сиздерге катары менен окуу жана учууларыңызда эяз боло, мен баратын баш багыт катарында тал кылган чет сыяктуу энулуубатта кыздарга багытталышым, алар окуу жана учууларында жакшы багыттап, окшуй аясыздар.